De laatste tijd hoor je het steeds vaker voorbij komen: Super Tuscans. Deze krachtige, bijzondere wijnen uit Italië hebben in de afgelopen eeuw gezorgd voor een revolutie in de Italiaanse wijnwereld. Waar de Super Tuscan nu wordt gezien als één van de beste wijnen ter wereld, was dit in de jaren ’60 van de vorige eeuw zeker niet het geval. In deze blog neem ik je mee in het ontstaan en de ontwikkeling van de Super Tuscan en geef ik je tips voor als je zelf een keer een lekkere Super Tuscan wilt drinken.
Wat is een Super Tuscan? – Een Super Tuscan is heel plat gezegd een super goede wijn uit Toscane die als ‘tafelwijn’ geclassificeerd wordt maar veel beter van kwaliteit is. Omdat een Super Tuscan gemaakt wordt van druiven die officieel niet toegestaan zijn in Toscane, mag de wijn niet beter beoordeeld worden (Zoals bijv. Chianti wel een DOCG is in Toscane).
Tenuta San Guido
Vlak na de eerste wereldoorlog begon Mario Incisa della Rocchetta, die oorspronkelijk uit Piëmonte kwam, met studeren in Pisa. Daar ontmoette hij Clarice della Gherardesca, een dame uit Bolgheri. Mario dronk tijdens zijn studie vaak dé ideale wijn uit die tijd: Bordeaux, en hij droomde ervan om later zijn eigen wijn te verbouwen die net zo perfect zou zijn als de wijnen uit Bordeaux.
Na de Tweede Wereldoorlog trouwden Mario en Clarice en verhuisden zij naar Bolgheri, waar Clarice landgoed had geërfd: Tenuta San Guido. Toen Mario het landgoed van de familie zag, was hij meteen verkocht: de bodem van het landgoed had dezelfde stenige grond als in Bordeaux! Dit was voor hem de perfecte ondergrond om te gaan experimenteren met Bordeaux-achtige wijnen, maar dan op Italiaans grondgebied.
In Toscane stond dit zo ongeveer gelijk aan vloeken in de kerk want waar de rest van Toscane de inheemse druif Sangiovese verbouwde voor de bekende Chianti wijnen, koos Mario ervoor om Cabernet Sauvignon en Cabernet Franc aan te planten. Een gewaagde keus, maar het zorgde wel voor de geboorte van één van de meest bijzondere (en dure) Super Tuscans uit Italië op dit moment: de Sassicaia.
Sassicaia
In 1948 werd de eerste Sassicaia gebotteld, maar niemand was echt enthousiast over de wijn. Maar wat bleek? Tijdens de eerste jaren dat de wijn werd gemaakt, werd er niet bij stil gestaan dat het wel eens mogelijk was dat de Cabernet Sauvignon druif een langere tijd nodig had om te rijpen en om zich te ontwikkelen. De wijn werd daarom van 1948 tot 1967 alleen door de familie zelf gedronken.
Vanaf de jaren ’60 kreeg Mario hulp van zijn neef Piero Antinori (nu bekend van Tignanello en Solaia) en zijn oenoloog Giacomo Tachis: nu bekend als de ‘Vader van de Super Tuscan’s’. Mede door Giacomo’s innovatieve en moderne aanpak werd in 1968 de eerste wijn gebotteld die ook daadwerkelijk verkocht kon worden, maar heel enthousiast was men nog niet.
Het keerpunt:
De blindproeverij van Decanter in 1978
In 1978 organiseerde wijnmagazine Decanter een blindproeverij met 33 verschillende Bordeauxblends uit de hele wereld. Sassicaia verbaasde de hele wereld en werd door een panel van experts gekozen als winnaar. Sassicaia versloeg hiermee definitief de echte Bordeauxs.
Dankzij deze proeverij werd sinds 1978 een stijgende lijn ingezet en werd de wijn steeds bekender over de hele wereld. Een belangrijk moment dat hieraan bijdroeg is de 100 punten die Sassicaia ontving van Robert Parker in 1985. Parker zegt hierover dat hij de Sassicaia 1985 vaak verwarde met de 1986 Mouton-Rothschild. Italiaans en Frans was dus niet meer te onderscheiden.
Door de proeverij van Decanter én de 100 Parkerpunten werd Sassicaia één van de grootste wijnen ter wereld. Het succes van Sassicaia inspireerde vele anderen om de Super Tuscans verder op de kaart te zetten.
Zelf een lekkere Super Tuscan proeven?
Wil je zelf ook graag een keer één van de Super Tuscans uit bovenstaand verhaal proeven? Dat kan! Je vindt ze bij veel wijnwinkels in Nederland maar onthoud wel: voor het drinken van deze wijnen ben je niet klaar met een paar tientjes. Je moet een flinke duit in het zakje doen maar dan heb je ook écht wat moois te drinken. Hieronder een aantal goede wijnhuizen om te proberen.
Tenuta San Guido
Naast de Sassicaia maakt Tenuta San Guido ook nog twee andere wijnen: Guidalberto en Le Difese.
De Guidalberto is vernoemd naar de over, over, overgrootvader van Nicolò Incisa della Rochetta, de huidige eigenaar van Tenuta San Guido. De wijn is gemaakt van 60% Cabernet Sauvignon en 40% Merlot en voor ongeveer €40 kan hij al van jou zijn.
Le Difese is de ‘instapwijn’ van Tenuta San Guido. Het is een blend van Cabernet Sauvignon en Sangiovese en je komt hem vaak al tegen voor ongeveer €20. Leuk om een keer te proberen dus!
Antinori
Zoals ik al schreef kunnen ook de neven van Mario, Piero en Ludovico Antinori, aardig wijn verbouwen. De heren zijn samen goed voor een aantal Super Tuscans die vrijwel net zo bekend zijn geworden als de Sassicaia. Hieronder een overzicht:
De bekendste wijn van Antinori is Tignanello, ook vaak genoemd als eerste Super Tuscan. Het is een blend van Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc en Sangiovese en de eerste Sangiovese die werd opgevoed op barriques. Een klassieker dus!
Andere bekende Super Tuscans van Antinori zijn: Solaia en Biserno. Vroeger was Ornellaia ook eigendom van Antinori maar dat is tegenwoordig in handen van Frescobaldi.
In Bolgheri heeft Antinori een apart landgoed genaamd Guado al Tasso. Hierkomt de gelijknamige wijn vandaan maar hier wordt ook de Matarocchio verbouwd: een 100% Cabernet Franc die alleen in goede oogstjaren wordt uitgebracht.
Je kunt wel raden dat deze laatste fles behoorlijk wat kost. Graag iets goedkopers proberen? Probeer dan eens Il Bruciato. Dit is de ‘instapwijn’ van hetzelfde landgoed, en kost ongeveer €20.
Isole e Olena
Last but not least: Cepparello. Deze Super Tuscan moeten we zeker niet vergeten! De Cepparello is één van de grootste wijnen uit Chianti Classico en wat bijzonder is, is dat deze wijn gemaakt wordt van 100% Sangiovese druiven. Ondanks dat dit dé druif is van Toscane, moest een Chianti Classico altijd een blend zijn van Sangiovese en een andere toegestande druif. Om deze reden is Cepparello altijd een Super Tuscan gebleven.
